Topuk dikeni neden olur, tıpta epin kalkanei olarak tanımlanan topuk dikeni, topuktaki kemik üzerinde daha sonradan oluşan kemiksi küçük bir çıkıntıdır. Bunun ortaya çıkması ayak kemiğinin devamlı zorlanmasıyla burada toplanan kalsiyum birikintileriyle olur. Aynı zamanda kemik çıkıntısıyla alakalı olmayan, ayak kemerinde olan dokunun iltihaplanması olan plantar fasiit yine topuk dikeni olarak bilinir.
Bunun sebebi rahatsızlığın tedavi edilmemesi halinde, kişilerde belirtilen kemik çıkıntısının oluşmasına neden olmasıdır. Fakat topuk dikeni her zaman iltihaplanma sonucunda ortaya çıkmaz. Artrit türlerinin bir kısmı da topuk dikenine neden olabilir. Bunlar ağrıya bile sebep olmaz.
Topuk dikeni plantar fasiit yüzünden ayak ağrısı çeken kişilerde sıkça ortaya çıkar. Genellikle orta yaşlı erkeklerde ve kadınlarda etkili olur. Ancak her yaşta ortaya çıkabilir. Bazı uzmanlar kadınların bundan daha fazla etkilendiğini belirtiler. Ayak ağrılarından yakınan kişilerin, bunun topuk dikeninden kaynaklanıp kaynaklanmadığını öğrenmeleri için doktora gitmesi gerekir.
Topuk dikeni neden olur?
Ayak topuk kemiğinin alt tarafında topuk dikeni oluşması bir anda ortaya çıkmaz. Bunun ortaya çıkışı aylara yayılan bir süreçte gerçekleşir. Genellikle bunun oluşma nedeni ayak kaslarının ve bağlarının zorlanması, topuk kemiğini saran zardaki aşınmadır. Özellikle çok koşan, çok sıçrayan kişilerde topuk dikenine daha fazla rastlanır.
Bu kişiler genellikle sporcu olurlar. Kişiler açısından bazı risk faktörleri de bulunmaktadır. Bunların arasında sayılabilecekler;
- Orta yaşta olmak
- Ayak kemerinde çökme olması
- Aşil tendon gerginliği
- Uzun yürüyüşlerin yapılması
- Topuk kemiğine, bağlar ve topuk çevresindeki sinirlere baskı yapacak yürüme bozuklukları
- Daha çok sert zeminde yapılan koşma ve sıçrama hareketleri
- Ayağa uygun olmayan, küçük ve ayak kemerini olması gerektiği gibi desteklemeyen ayakkabıların giyilmesi
- Aşırı kilolu ve obez olmak
- Yaşla birlikte esnekliğini yitiren ayak tabanı zarı ve topukta olan yastıkçıkta incelme olması
- Şeker hastalığı
- Gün içinde çoğunlukla tek ayak üzerinde durmak
- Ayak kemerinin düz ya da çok yüksek olması
- Ani şekilde fiziksel aktivite yapmak topuk dikeni neden, olabilir.
Topuk dikeni koşma sırasında ya da yürüyüş anında ağrıya neden olabilir. Topuk kemiğindeki iltihap kemik çıkıntısı yapacak şekilde ilerleme göstermişse, ağrıya neden olan kemik çıkıntısı değil, çıkıntı nedeniyle zarar gören yumuşak dokudan kaynaklanır. Bu ağrı genellikle sabahları kalkıldığında ayak topuğuna iğne batması şeklinde acı girmesi şeklinde hissedilir. İlerleyen zamanlarda bu künt bir ağrıya dönüşür. Hareketleri kısıtlar, günlük aktiviteleri zorlaştırır. Bu nedenle tedavi edilmesi gerekir.
